Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yaklaşırken, öğrenciler arasında artan stres, sadece psikolojik değil, aynı zamanda fiziksel sağlık üzerinde de önemli etkiler yaratmaktadır. Özellikle lise ve üniversite sınavlarına hazırlanan gençlerde, göz yorgunluğu, bulanık görme, çift görme, ışığa hassasiyet ve göz seğirmesi gibi sorunlar sıklıkla görülmektedir. Op. Dr. Şenay Yılmaz, sınav stresi ile vücuttaki kortizol seviyesinin yükseldiğini, bu durumun göz kaslarının kasılmasına ve odaklanma sorunlarına yol açabileceğini belirtmektedir. Uzun süreli ekran kullanımı ve yetersiz uyku ile birlikte bu sorunlar kaçınılmaz hale gelmektedir. Akıllı telefonlar ve tabletler, iletişim aracı olmanın yanı sıra, gençler tarafından evlerinde ve okullarında sıkça öğrenme amacıyla kullanılmaktadır. Ancak bu cihazların kontrolsüz kullanımı, gözlerde çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Bilgisayar ve tablet ekranlarına uzun süre bakmak, göz kırpma sıklığını azaltmakta ve göz kuruluğuna neden olmaktadır.
Sınav esnasında 20-20-20 kuralı uygulanmalı
Göz yorgunluğu, konsantrasyon eksikliği ve artan stres, öğrencilerin sınav başarısını olumsuz etkileyebilir. Göz sağlığını korumak ve sınav verimliliğini artırmak için Op. Dr. Şenay Yılmaz, sınav sırasında uygulanabilecek pratik önerilerde bulunmaktadır. Sınav süresince gözlerin dinlenmeye ihtiyacı olabileceğini söyleyen Yılmaz, her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca yaklaşık 6 metre uzağa bakarak göz kaslarının rahatlatılmasının etkili olduğunu ifade etmektedir. Bu basit uygulama, göz yorgunluğunu azaltmada oldukça faydalıdır. Ayrıca, göz egzersizleri yaparak göz kaslarının gevşemesine yardımcı olunabilir. Gözlerin farklı yönlere hareket ettirilmesi veya bir nesneye odaklanıp sonra uzağa bakılması gibi basit egzersizler oldukça faydalıdır. Derin nefes almak ve birkaç saniye gözleri kapamak ise zihni toparlarak stres seviyesini düşürür ve daha net düşünmenizi sağlar.
Sınavdan önceki gece, öğrencilerin en az 7-8 saat uyumasının önemine de değinen Yılmaz, uykusuzluğun hem gözlerin işlevini hem de beyin performansını olumsuz yönde etkilediğini belirtmektedir. Işık yayan ekranlara uzun süre bakmanın göz sağlığını olumsuz etkileyebileceği için, sınav öncesinde dijital ekranlardan uzak durmanın göz yorgunluğunu azaltacağı vurgulanmaktadır.
Öğretmenler bu belirtilere dikkat etmeli
Göz problemi yaşayan, ancak aileleri tarafından muayeneye yönlendirilmemiş çocukların tespitinde öğretmenlerin rolü büyük önem taşımaktadır. Op. Dr. Şenay Yılmaz, görme problemlerinin ders notlarının yanı sıra davranış bozukluklarına da neden olabileceğini ifade etmektedir. Miyopi sorunu yaşayan çocuklar tahtayı okumakta zorlanırken, hipermetropi yaşayan öğrenciler yazı yazma ve yakını okumada sıkıntı yaşamaktadır. Bu tür rahatsızlıkları olan çocuklarda belirtilerin anlaşılabilmesi için öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Öğrencilerde dikkat edilmesi gereken belirtiler arasında; göz seğirmeleri, sık baş ağrıları, bulanık veya çift görme şikayetleri, okul notlarında keskin bir düşüş, gözlerin sıkça ovalanması, potansiyele ulaşamamaları ve bir gözü kullanmamak için kafalarının çevrilmesi ya da yana yatırılması yer almaktadır. Okul ve sınıf ortamlarında rahatlıkla gözlemlenebilen bu durumlarda, öğretmenlerin sürece dahil olarak velileri bilgilendirmesi, çocuklarda ileride görme kayıplarının oluşmasının önüne geçmeye yardımcı olacaktır. Eğitim çağındaki çocukların rutin göz muayenelerine götürülmesinin gelecekteki başarılarını etkileyecek bir önlem olarak değerlendirilmesi gerektiği de ifade edilmektedir.
