İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Fulya Akipek ve Prof. Dr. Tuğrul Yazar’ın koordinasyonuyla hazırlanan eser, dünyaca ünlü Venedik Bienali’nin 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda sergilenmektedir. Bu sergi, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (IKSV) koordinasyonundaki “Yerebasan” başlıklı projeyle yer alan çalışmalar, toprak yapı malzemeleri, dijital tasarım teknolojileri ve sıkıştırılmış toprak yapı yöntemlerini bir araya getirerek sürdürülebilir mimarlık yaklaşımını vurgulamaktadır. Bienal'de sergilenen eserin Fibrobeton tarafından yeniden üretilen prototipleri, 23 Kasım 2025 tarihine kadar ziyaret edilebilir durumda olacaktır.
Sergide yer alan ilk proje, 2017 yılında Uluslararası Antalya Mimarlık Bienali (IABA) için geliştirilmiş olan "Common-Action Walls (CAW)" projesidir. Prof. Dr. Tuğrul Yazar ve Doç. Dr. Fulya Akipek’in yürütücülüğünde gerçekleştirilen bu projeye Dilek Yürek, Gizem Akgün, İdil Çokuçra ve Özgül Öztürk Aksu gibi birçok araştırmacı ve akademisyen katkıda bulunmuştur. Ayrıca, projeye Çalışatay Bilsel, Uğur Turgut ve Sinem Serap Duran ile Antalya Mimarlar Odası, Rainbird ve Fibrobeton da destek vermiştir.
Bienal'de öne çıkan bir diğer eser ise, Bilgi Üniversitesinin öncelikli alanlar araştırma projeleri destek programı (BİLGİ RDI) desteğiyle geliştirilen ve gözlem evi olarak tasarlanan BIRE-PAN Araştırma Projesidir. 2023 yılında tamamlanan projeye, Bilgi Mimarlık, İnşaat Mühendisliği ve Biyomühendislik bölümlerinden akademisyenlerin yanı sıra TÜBİTAK-MAM, Yapı Biyolojisi Enstitüsü ve Kerpiç Network gibi kurumlar katkı sağlamıştır. Projenin yürütücülüğünü Doç. Dr. Fulya Akipek üstlenirken, Prof. Dr. Tuğrul Yazar, Prof. Dr. Hatice Gülen, Doç. Dr. Berat Aktürk ve Doç. Dr. Muammer Özbek projede araştırmacı olarak görev almıştır.
Serginin üçüncü projesi ise 2024 yılında Bilgi Mimarlık Fakültesi'nde uluslararası bir yaz atölyesi olarak gerçekleştirilecek olan "Robotic Earth Crafts II (REC II)" projesidir. Toprak temelli yapı tekniklerini dijital üretim ile birleştiren atölye, Doç. Dr. Fulya Akipek, Prof. Dr. Tuğrul Yazar, Nilüfer Kozikoğlu, Abdullah Mallah ve Halit Mallah'ın koordinasyonunda gerçekleştirilecektir. Atölyeye Bilgi Mimarlık Fakültesi’nin yanı sıra Türk Tasarım Vakfı ve ABS Alçı destek vermiştir.
Doç. Dr. Fulya Akipek, toprak materyalinin mimarlıkta hem kadim bir malzeme hem de yenilikçi üretimlerin taşıyıcısı olduğunu belirtti. İnsanlığın kolektif hafızasında önemli bir yere sahip olan toprak, hem günlük nesnelerin hem de yaşam alanlarının üretiminde kullanılmaktadır. Akipek, POTplus tasarım araştırma platformu olarak, Tuğrul Yazar ile birlikte yürüttükleri çalışmaların ekoloji, teknoloji ve kolektif üretim ilişkisini merkeze aldığını ifade etti. Bienal’de sergilenen eserlerinin, toprak rekatelerinin biyolojik katkılarla laboratuvar ortamında araştırıldığını ve geometrik modellerle tasarlanarak ileri teknolojilerle üretilebilen bir yapı sistemini temsil ettiğini dile getirdi.
Prof. Dr. Tuğrul Yazar, mimarlıkta teknolojinin sürdürülebilirlikle entegrasyonunun önemine vurgu yaptı. Son yirmi yılda mimarlıkta dijital tasarım ve üretim tekniklerinin yaygınlaşmasının doğal malzemeler ve sürdürülebilirlik kavramlarının bu teknolojilerle birlikte gelişmesini zorunlu kıldığını belirtti. Yazar, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde yenilenen Mimari Tasarım Lisansüstü programının, teknoloji ile sürdürülebilirlik arasındaki dengeyi araştırdığını ve bu alanda uzmanlar yetiştirdiğini ifade etti. Mimarlık, planlama ve mühendislik disiplinlerinden gelen öğrencilerin bir arada çalışarak yeni çözümler geliştirmelerinin programın temel hedeflerinden biri olduğunu ekledi.
