2025 Mayıs ayı itibarıyla Türkiye'nin dış ticaret verileri, ihracat ve ithalat birim değer endekslerinde önemli değişiklikler gösterdi. İhracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,1 artarak 118,4 seviyesine yükseldi. Bu artışın sektörel dağılımında, gıda, içecek ve tütünde %10,5, ham maddelerde (yakıt hariç) %5,8 artış kaydedilirken, yakıtlarda %16,3 oranında bir azalma görüldü. İmalat sanayisinde (gıda, içecek ve tütün hariç) ise %3,2 artış yaşandı. Bununla birlikte, ihracat miktar endeksi %0,5 azalarak 166,6 seviyesine geriledi.

İhracat miktar endeksi içerisindeki değişimler dikkat çekici bir tablo sunuyor. Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %9,5 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %4,9 ve yakıtlarda %8,9 düşüş kaydedildi. İmalat sanayisinde ise %2,7 oranında bir artış söz konusu oldu. Bu veriler, genel ihracat miktarındaki azalma ile birlikte sektörel bazda farklı dinamikler sergilediğini ortaya koyuyor.

İthalat verileri de benzer şekilde dalgalanmalar gösterdi. İthalat birim değer endeksi Mayıs 2025'te, bir önceki yılın aynı ayına göre %0,3 azalarak 132,8 seviyesine geriledi. Gıda, içecek ve tütün kategorisinde %18,9’lık bir artış gözlemlenirken, ham maddelerde (yakıt hariç) %1,1 ve yakıtlarda %14,4 oranında azalma yaşandı. İmalat sanayisinde ise %0,1 azalmayla birlikte dalgalı bir seyir izlendi.

İthalat miktar endeksi ise %2,9 artış gösterdi ve 133,1 seviyesine ulaştı. Gıda, içecek ve tütün sektöründe %6,7; ham maddelerde %2,2 ve yakıtlarda %3,7 düşüş olurken, imalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) %4,8 artış ile pozitif bir performans sergiledi. Bu farklılıklar, dış ticaretin sektör bazında ne denli değişkenlik gösterdiğinin bir göstergesi olarak dikkat çekti.

Dış ticaret endeksleri, çeşitli sektörlerdeki performansıyla birlikte Mayıs 2025 için 2015=100 kabulüyle değerlendirildiğinde, genel ihracat ve ithalat birim değer endekslerinde karşılaştırmalar yapılmıştır. Genel olarak, ihracat birim değer endeksinde %3,1 artış yaşanırken, ithalat birim değer endeksinde ise %0,3 azalış göze çarpmaktadır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, 2025 Nisan ayında 143,7 iken Mayıs ayında %12,6 artarak 161,8 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seride, ihracat miktar endeksi 2024 yılı Mayıs ayında 158,6 iken, 2025 Mayısında %3,6 artarak 164,3 seviyesine yükseldi.

Ayrıca, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi 2025 Mayıs ayında %6,6 azalarak 128,8 seviyesine geriledi. Bununla birlikte, takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ithalat miktar endeksi, 2024 yılı Mayıs ayında 122,5 iken 2025 yılı Mayısında %9,5 artarak 134,1'e yükseldi. Dış ticaret haddi, yani ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesi ile hesaplanan oran, 2024 yılı Mayıs ayında 86,2 iken, 2025 yılı Mayıs ayında 2,9 puan artışla 89,1 oldu.

Bu veriler, Türkiye'nin dış ticaretinde önemli değişiklikler ve dalgalanmalar meydana geldiğini göstermektedir. Hem ihracat hem de ithalat endekslerinde yaşanan farklılıklar, dünya ekonomik koşulları ve iç piyasaların dinamikleri ile doğrudan ilişkilidir. Sektörel bazda analiz edildiğinde ise, gıda ve içecek sektörlerinin ihracatta artış gösterirken, ham maddeler ve yakıtların düşüş yaşaması dikkat çekmektedir.