İzmir Tarihi Liman Kenti, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne girmek için yapılan çalışmalarla dikkat çekiyor. Konak Pier'den başlayarak Kadifekale'ye kadar uzanan bu bölgenin 2020 yılında geçici listeye girmesi sonrasında, yerel paydaşların desteğiyle önemli adımlar atıldı. Hazırlıklar devam ederken, adaylık dosyasının 2026 yılı ilk çeyreğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ulaştırılması hedefleniyor. Bakanlığın dosyayı UNESCO’ya iletmesinin ardından 2027 yılında uzmanların kente gelmesi bekleniyor. 2028'de ise İzmir Tarihi Liman Kenti'nin kalıcı listeye girmesi hedefleniyor.

Uluslararası Görünürlük ve Prestij

UNESCO adaylığının önemine dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu, bu adaylığın kültürel ve doğal mirasın korunması anlamında kritik bir değer taşıdığını belirtti. Velibeyoğlu, İzmir’in tarihi ve kültürel zenginlikleriyle UNESCO listesine girmek için uygun bir konumda olduğunu ifade etti. İzmir, daha önce Efes (2015) ve Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (2014) ile UNESCO listesine girmiş bir şehir. Ayrıca, Birgi Tarihi Kenti, Foça, Çandarlı ve Çeşme kaleleri gibi alanlarla geçici listede de yer alıyor.

İzmir’in UNESCO çalışmaları, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Valiliği, Konak Belediyesi gibi kurumlar ve akademik camia tarafından yürütülüyor. Velibeyoğlu, UNESCO sürecinde yürütülen projelerin yanı sıra, tarihi merkezlerin canlandırılması için de çeşitli faaliyetler gerçekleştirdiklerini belirtti. Adaylık dosyasının hazırlanmasında bina tahsisi, paydaşları bir araya getiren organizasyonlar gibi konularda destek sağlanıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, sokak sağlıklaştırma, bakım-onarım ve restorasyon gibi projelerle de tarihi alanları korumak adına önemli adımlar attı.

Tarihi Fırsatlar Sunma Potansiyeli

İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanı Abdülaziz Ediz, bu süreçte biraz şanslı olduklarını ifade ederek, İzmir'in tarihi değerlerinin UNESCO gözünde önemli bir yere sahip olduğunu vurguladı. Adaylık dosyasının yıl sonuna kadar tamamlanacağını belirten Ediz, 2026 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na sunulmasının hedeflendiğini ifade etti. Ediz, UNESCO uzmanlarının 2027 yılında İzmir'de inceleme gerçekleştireceğini ve kalıcı listeye girmesinin 2028’de mümkün olabileceğini açıkladı.

Bilim Kurulu ve Yönetim Planı

İzmir Tarihi Liman Kenti Adaylık Dosyası, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi akademisyenlerinin katılımıyla oluşturulan bir bilim kurulu tarafından hazırlandı. 29 Haziran 2022 tarihinde onaylanan İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Yönetim Planı, 17 üye kurum ve kuruluşun katkısıyla hayata geçirildi. Yönetim planı ile birlikte adaylık dosyası da 30 Aralık 2022’de Kültür ve Turizm Bakanlığı'na teslim edildi.

Adaylık Dosyasında Son Düzenlemeler

İzmir Tarihi Liman Kenti için yapılan son çalışmalar, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) tarafından yapılan beş günlük inceleme ile devam etti. ICOMOS, saha gezisi sonrası dosyada yapılabilecek değişiklikler hakkında bilgi verdi. Adaylık dosyasının son hali, ilerleyen süreçte Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teslim edilecek ve kalıcı listeye girmek için bekleyiş başlayacak.

Tarihi Kente Genel Bakış

Tarihi İzmir, 19. yüzyılda inşa edilen Konak Pier’den başlayarak Kadifekale'ye kadar uzanan bölgedir. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde "Tarihi Liman Kenti" başlığıyla yer alan bu alanda, Konak Meydanı ve Saat Kulesi gibi İzmir'in simgeleri bulunuyor. Kemeraltı Çarşısı, dünyanın en eski ve büyük açık hava alışveriş merkezlerinden biri olarak öne çıkıyor.